معرفی کتاب 1984 در یک نگاه / خلاصه و نکاتی که باید بدانید

 این روزها هر جایی لیستی از کتابهای مهم را برای مطالعه ببینید، حتما کتابی از جورج اورول در این لیست به چشمتان می خورد. از کتابهای مشهور و شناخته شده این نویسنده انگلیسی می توان به قلعه حیوانات و  کتاب 1984 اشاره کرد که در ایران هم محبوبیت زیادی به دست آورده است. مطبوعات موثر انگلیس هم به این کتاب لقب “کتاب برجسته عصر” را داده اند. در این مطلب از سبکتو به معرفی کتاب 1984 می‌پردازیم و نگاهی کلی به داستان کتاب خواهیم داشت.

معرفی کتاب 1984 در یک نگاه

در کتاب 1984 نوشته ی جورج اورول شخصیت اصلی وینستون اسمیت نام دارد. او سعی می کند با ظلم و ستم در سرزمینی به نام اوشنیا بجنگد، جایی که یک حزب دیکتاتور با عنوان “برادر بزرگ” تمام فعالیت های مردم را زیر نظر دارد. در چنین فضایی وینستون جرات می کند با نوشتن افکار خود روی کاغذ و برقراری ارتباط با دختری به نام جولیا علیه ممنوعیت های فردی رایج اقداماتی انجام دهد. این اقدامات اصطلاحا جنایی و غیر قانونی وینستون، از او یک متخلف ناسازگار ساخته بود و او مجبور بود علی رغم میل باطنی افکار متفاوت خود را اصلاح کند و با حفظ پوشش یا حضور در فعالیت های عمومی شبیه بقیه به نظر برسد. در واقع نوشتن و برقراری ارتباط  با جنس مخالف به عنوان نقض قانون در جایی مطرح نشده اما اگر حکومت متوجه این فعالیت ها می شد 25 سال محکومیت و کار در اردوگاه در انتظار فرد متخلف بود. جورج اورل در کتاب 1984 زندگی بدون آزادی در اوشنیا را با این جمله توصیف می کند: برادر بزرگ مراقب توست.

معرفی کتاب 1984: مشخصات

نویسنده: جورج اورول

سبک: رمان

ژانر: آرمانشهر/ ضدآرمانشهر، نقد اجتماعی، سیاسی

انتشار اول: 1949

مکان: سرزمین خیالی اوشنیا

شخصیت های اصلی: وینستون اسمیت، جولیا، اوبراین، برادر بزرگ (امانوئل گلدشتاین)

مباحث مهم موضوعی: تحریف پذیری تاریخ، اهمیت حافظه ی جمعی در حفظ تاریخ، ، اهمیت زبان، سرکوب نویسندگان

بُن مایه ی اصلی: احساسات سرکوب شده، رویاها

واژگان نمادین: گفتار نو (زبان رسمی اوشنیا)، زن و زنانگی، جاسوسان، تله اسکرین (صفحه ی سخنگو)، گفته نگار

سه تصویر مهم ارائه شده در کتاب 1984:

اول، ارائه ی یک دیستوپیا یا یک ضدآرمان شهر، دنیایی که برخلاف آرمان شهر پر از ویژگی های بد و مخرب است و در واقع تلاش یک نویسنده ی آینده نگر برای هشدار دادن به جوامع بشری در مورد چیرگی معضلات اجتماعی بر انسانیت و اخلاقیات است. از دیگر کتاب هایی بر اساس ترسیم یک مدینه ی فاسده نوشته شده اند می شود به “دنیای قشنگ نو” نوشته ی آلدوس هاکسلی، “451 فارنهایت” اثر ری بردبری و “مزرعه ی حیوانات” کتاب دیگری از جورج اورول اشاره کرد.

دوم، جورج اورل در 1949 این کتاب را منتشر کرد و عنوانی که برای کتاب انتخاب کرده است نمایانگر 40 سال بعد است. او فکر می کرد در 40 سال آینده تله اسکرین ها به وجود خواهند آمد، صفحات فلزی مستطیل شکل که بیشتر به آینه ی کدر شباهت دارند تا تلوزیون و تشخیص می دهند چه کسی مشغول تماشای آن است و صدا و تصویر را به سازمان های مرکزی اطلاعات و یا جاسوسی انتقال می دهد. علاوه بر این اورول تصور می کرد جهان به سه ابر قدرت بزرگ تبدیل شود به جای هزاران شهر و کشور کوچک. جغرافیای کتاب 1984 میانه های قرن 20 را پیش بینی می کند، جایی که جهان به سه قسمت اوشنیا، اورسیا و ایستیشیا تقسیم شده است که مدام با هم در حال جنگ هستند و البته تقسیم منابع جهان بین آنها به گونه ای صورت گرفته که هرگز یک کشور پیروز نخواهد شد.

سوم، یکی از خلاقیت های مهم جورج اورول در کتاب 1984 ساختن یک زبان جدید برای سرزمین تخیلی خود است. حکومت مستبد سعی دارد با حذف گفتار کهنه و سابق جامعه، توانایی اندیشیدن را محدود کند. در این زبان جدید همه چیز اسم جدیدی دارد و کلماتی مانند آزادی، افتخار، عدالت و اخلاق اضافه محسوب می شوند. عناوینی مانند “عمارت پیروزی “برای مقر برادر بزرگ یا سازمان اطلاعات، “پلیس افکار” برای افرادی که بر جزئیات رفتاری هر فرد نظارت دارند، “وزارت حقیقت” برای فضایی که حوادث و تاریخ را تحریف می کند، “وزارت صلح” برای پرداختن به امور جنگ، “وزارت فراوانی” که مسئول امور اقتصادی و جیره بندی مواد غذایی بود و “وزارت عشق” که تنها با نظرات آنها ازدواج و ارتباط ممکن بود. در واقع نظر نویسنده این بود که دولت می تواند ما را از طریق كلمات كنترل كند.

یکی از مهمترین تغییرات زبانی را می توان در این سه شعار حزب دید:

• جنگ، صلح است.
• آزادی، بردگی است.
• نادانی، توانایی است.

با معرفی کتاب 1984 می بینیم که این کتاب بیانگر نیازهای اصلی ما، نادیده گرفته شدن آن در جوامع دیکتاتور و چگونگی باز پس گرفتن حقوق اولیه است. البته در پایان نویسنده زمان زیادی را صرف نمایش فرو ریختن شخصیت اصلی می‌کند تا نشان دهد حاکمیت مستبد مدام مشغول سرکوب است و رهایی از آن به راحتی امکان پذیر نیست زیرا پس از مدتی جامعه نیز همسو با حاکیمت رفتار می کند و عمل کردن بر خلاف قواعد جامعه سخت تر از اعتراض به حکومت دیکتاتوری است.

این کتاب به زبان های مختلف و بارها ترجمه شده است و چندین فیلم تحسین شده نیز بر اساس آن ساخته شده است.