چطور ایده پردازی کنیم و انوع روش‌های ایده پردازی

ایده پردازی یکی از ویژگی‌های انسان است که باعث شده تا زندگی ما راحت‌تر باشد. تعجب نکنید، همه آنچه که امروز اختراع شده اند و زندگی ما را آسان‌تر و بهتر کرده‌اند، از ایده پردازی شروع شده اند. یک نفر با خودش فکر کرده که «همیشه که نمی‌توان با نور شمع کار کرد، چی می‌شد اگر یک نوری بود که برای همیشه روشن بود و ما می‌توانستیم هر چقدر می‌خواهیم روشنایی از آن دریافت کنیم و سیاهی شب را به سپیدی روز تبدیل کنیم؟ حتما چنین چیزی وجود دارد و من باید آن را پیدا کنم.» و ایده پردازی در مورد روشنایی، باعث کشف اکتریسیته و اختراع لامپ شد. در مورد هر چیزی که اطراف‌مان است یا هر کسب‌وکار موفقی که می‌بینیم یک ایده‌ای وجود داشته که تبدیل به واقعیت شده است. در این میکرومقاله از سبکتو می‌بینیم که چطور ایده پردازی کنیم.

تقریبا برای همه ما پیش آمده که در مورد مشکلی که وجود دارد فکر کردیم و ایده‌ای به عنوان راه‌حل به ذهن‌مان رسیده است. گاهی این راه‌حل‌ها برای مشکلات کوچکی بوده‌اند و به سرعت از آنها استفاده کردیم، گاهی هم برای مشکلات بزرگتری بودند که فقط به عنوان یک ایده در ذهن‌مان نگه داشتیم و هیچ وقت اجرایی نکردیم.

به طور کلی افراد موفق و تقریبا همه کارآفرینان بزرگ، ایده‌پردازان بزرگی هم هستند. آنها در مورد هر کاری که بخواهند انجام دهند ایده پردازی می‌کنند و این کار به موفقیت بیشترشان کمک می‌کند. اما آیا ایده پردازی تکنیک‌های خاصی دارد؟ و اصلا چطور باید ایده پردازی کرد؟ امروزه با پیشرفت علم و یادگیری مهارت‌های بیشتر، دیگر لازم نیست برای ساعت‌ها زیر درختی بنشینید تا ایده پردازی کنید، می‌توانید از روش‌های جدیدتر استفاده کنید:

طوفان فکری

ایده پردازی در روش طوفان فکری روی تعداد ایده‌هایی که به ذهن می‌رسد تمرکز دارد، نه درست بودن آنها. در واقع در این روش شما برای یک مشکل، تعداد بسیار زیادی راه‌حل پیشنهاد می‌دهید. برای اجرای طوفان فکری یک کاغذ بزرگ یا تخته وایت‌برد بردازید و مشکل را بالای آن بنویسید.

بعد هر چیزی که به عنوان راه‌حل به ذهن‌تان می‌رسد را روی کاغذ یا تخته بنویسید. در این مرحله لازم نیست که فکر کنید آیا این راه‌حل درست است و نتیجه خواهد داشت، فقط بنویسید. البته بهتر است که طوفان فکری را با دوستان یا همکاران‌تان برگزار کنید چرا که به شما کمک می‌کند تا هم ایده پردازی بهتری داشته باشید و هم نتایج بیشتری بگیرید.

دارن هاردی در میکروکتاب اثرمرکب از چیزی به نام تکانه صحبت می‌کند. او می‌گوید که تکانه (با همان تعریفی که در فیزیک دارد) شما را به نتایج دلخواه‌تان می‌رساند. در طوفان فکری هم به نوعی از تکانه استفاده می‌شود که شما شروع به ایده پردازی می‌کنید.

در ابتدا شاید به سختی چند ایده به ذهن‌تان برسد، اما دست نمی‌کشید و ادامه می‌دهید. کمی زمان می‌گذرد و می‌بینیم که ایده‌های بیشتری به ذهن‌مان می‌رسد، بدون اینکه انرژی بیشتری برایش صرف کنیم. در واقع این تکانه شماست که راه افتاده و شما را به ایده‌های بهتری می‌رساند.

تکنیک اسکمپر

باب ابرلی مبتکر تکنیک اسکمپر است. این تکنیک روی خلاقیت تمرکز دارد و دارای چک‌لیستی است که برای ایده پردازی می‌توان از آن استفاده کرد. در این چک‌لیست می‌توان با جایگزین کردن، یک محصول را بهبود بخشید یا به طور کل محصول جدیدی ایجاد کرد. چک‌لیست اسکمپر (SCAMPER) شامل موارد زیر است:

S: از کلمه substitution می‌آید که به معنی جایگزین کردن است.

C: از کلمه combine می‌آید که به معنی ترکیب کردن است.

A: از کلمه adapt می‌آید که به معنی سازگار شدن است.

M: از کلمه Modify می‌آيد که به معنی اصلاح کردن است.

P: از کلمه put to other uses می‌آید که به معنی استفاده در سایر موارد است.

E: از کلمه elimination می‌آید که به معنی حذف کردن است.

R: از کلمه reverse می‌آید که به معنی معکوس کردن است.

ایده پردازی در روش اسکمپر به این صورت است که شما ایده‌تان را در هر کدام از بخش‌های معرفی شده می‌برید و چند سوال در مورد آن می‌پرسید. مثلا در بخش M از خودتان می‌پرسید که اگر قرار بود این ایده را اصلاح کنم، چه تغییراتی روی آن ایجاد می‌کردم؟ یا کدام بخش آن را اصلاح می‌کردم؟ همین موضوع به شما کمک می‌کند تا ایده پردازی کنید و ایده‌های جدید بسازید.

نقشه ذهنی برای ایده پردازی

ایده پردازی در روش نقشه ذهنی تقریبا به صورت گرافیکی است. در این روش شما یک کاغذ برمی‌دارید و ایده‌ای که به ذهن‌تان رسیده را وسط کاغذ می‌نویسید. بعد در کنار آن و با رنگ‌های مختلف هر چیزی که به آن ایده مربوط می‌شود را بنویسید. در نهایت با وسیله خط، آنهایی که به هم مربوط هستند را متصل می‌کنید.

مثلا شما می‌خواهید که سلامتی جسمی و روحی‌ خودتان را افزایش دهید. پی در وسط کاغذ می‌نویسید سلامتی. بعد هر چیزی که برای سلامتی نیاز دارید را در اطراف آن می‌نویسید. مثل خواب، تغذیه سالم، ورزش کردن و… بعد برای هر کدام هم زیر شاخه‌هایی می‌کشید مثلا برای تغذیه سالم زیرشاخه‌های: میوجات و سبزیجات، خذف قند و شکر و چربی‌های غیرمجاز و..

استوری برد برای ایده پردازی

ایده پردازی به روش استوری برد، به همان شکلی است که دانشجویان رشته سینما انجام می‌دهند. گاهی یک نقاشی یا تصویر به خوبی می‌تواند همه آنچه لازم است را بگوید. در ایده پردازی به روش استوری برد، ‌شما روی فلش کارت یا کاغذهایی تصاویری و نکاتی از چیزهایی که می‌خواهید ارائه دهید را می‌نویسید یا می‌کشید.

بعد آن را به دوستان یا همکاران‌تان نشان می‌دهید و برای آنها توضیح می‌دهید. در حین این فرآیند، شما به خوبی متوجه ایرادات و مشکلات می‌شوید و می‌توانید آنها را اصلاح کنید. همچنین وقتی آن را با دیگران درمیان می‌گذارید، ایده‌هایی هم از آنها می‌گیرید که به خوبی می‌توانید استفاده کیند.