فوبیای اجتماعی چیست و چطور آن را کنترل کنیم

فوبیای اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی، برخلاف اسمش، برای بسیاری از ما شناخته شده است. برای شما هم پیش آمده که زمانی که قرار بوده برای جمعی سخنرانی کنید، دچار اضطراب و نگرانی شده باشید؟ یا به یک مهمانی دعوت شوید که هیچ کس را در آنجا نشناسید و به همین خاطر دوست نداشته باشید در آن شرکت کنید و با آدم‌های غریبه ارتباط برقرار کنید. تقریبا همه ما این تجربیات را کم یا زیاد داشته‌ایم. در این میکرومقاله از سبکتو به بررسی اینکه فوبیای اجتماعی چیست و راه‌های کنترل آن چه هستند می‌پردازیم. با ما همراه باشید:

فوبیای اجتماعی چیست؟

شاید اگر از بهترین سخنران‌ها هم بپرسید، به شما بگویند که قبل از هر سخنرانی کمی استرس دارند. به طور کلی برای بسیاری از ما صحبت‌ در جمع‌های بزرگ یا سخنرانی برای عده‌ای ممکن است اضطراب‌آور باشد، اما برای عده‌ای وحشتناک است. آنها گاهی از ترس حرف‌هایشان را فراموش می‌کنند یا به لکنت می‌افتند یا وقتی در جمع‌های غریبه قرار می‌گیرند و با افراد غریبه روبرو می‌شوند،‌ آنقدر برایشان سخت و ترسناک است که دچار تپش قلب می‌شوند و یا به شدت عرق می‌کنند.

این افراد دچار فوبیای اجتماعی یا اضطراب اجتماعی هستند. این اختلال آنقدر قوی است که می‌تواند بخشی از زندگی فرد را مختل کند یا روی تمام زندگی‌اش اثر منفی بگذارد.

افراد دارای فوبیای اجتماعی یک نگرانی مزمن و پایدار نسبت به نظر دیگران در مورد خودشان دارند و می‌ترسند که دیگران در مورد آنها نظرات منفی داشته باشند یا آنها را تایید نکنند. در نتیجه نمی‌توانند مکالمه‌های طولانی با دیگران داشته باشند و از نگاه کردن به چشم افراد به شدت دوری می‌کنند. آنها می‌ترسند که احمق به نظر برسند و به همین خاطر از تمام اجتماعات دوری می‌کنند.

نشانه‌های فوبیای اجتماعی چیست

شاید برایتان جالب باشد که بدانید این اختلال می‌تواند از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کند و در جهان تنها ۵درصد هستند که به دنبال درمان این اختلال می‌روند. افراد بسیاری اختلال اضطراب اجتماعی را با خجالتی بودن یکی می‌دانند. در کشوری مااند ایران این ویژگی را به عنوان یکی از ویژگی‌های مثبت هم در نظر می‌گیرند و به خصوص در نوجوانان اهمیتی به آن نمی‌دهند و این موضوع تا همیشه همراه افراد می‌ماند. اما حقیقت این است که این دو موضوع باز پایه با هم تفاوت دارند. اما چطور بفهمید که فوبیای اجتماعی دارید یا نه؟ برخی از نشانه‌های این اختلال شامل موارد زیر است:

• وقتی قرار است در معرض توجه قرار بگیرند، مثلا در جمعی صحبت کنند یا یک قرار ملاقات کاری داشته باشند یا حتی موضوع کاری را برای همکاران‌شان توضیح دهند، دچار اضطراب و نگرانی شده و نمی‌توانند آن را کنترل کنند.
• فکر می‌کنند هر رفتاری که داشته باشند، باعث می‌شود دیگران در مورد آنها افکار منفی پیدا کنند. آنها می‌ترسند که دیگران از آنها انتقاد کنند.
• تا جای ممکن سعی می‌کنند خودشان را از تمام احتماعات دور نگه دارند و می‌خواهند همیشه خودشان و مثلا همسرشان تنها باشند.
• موقع قرار گرفتن در جمع صورت‌شان سرخ می‌شود یا احساس سرگیجه و حالت تهوع دارند، تپش قلب می‌گیرد و گاهی دست‌شان شروع به لرزیدن می‌کند.
• همیشه برای ورود به اجتماعات نیاز دارند که فردی که احساس صمیمیت با او دارند کنارشان باشد و اگر کسی از آنها چیزی بپرسد یا بخواهد شروع به صحبت کند، از دوست‌شان می‌خواهند که این کار را انجام دهد.
• همه چیز به خصوص مشکلات را بیش از حد برای خودشان بزرگ می‌کنند و معمولا دچار سوء‌تفاهم می‌شوند.
• حتی برای شرکت در جمع‌های دوستانه و خانوادگی هم با خودشان درگیر هستند و می‌خواهند خودشان را دور نگه دارند.

هر چند این نشانه‌ها می‌تواند براساس افراد مختلف متفاوت باشد اما اگر این نشانه‌ها را در خودتان می‌بینید بهتر است کمی بیشتر در مورد فوبیای اجتماعی تحقیق کنید.

چطور آن را کنترل کنیم؟

حقیقت این است که اگر شما دچار چنین اختلالی هستید، حتما باید از یک روانشناس کمک بگیرید و این موضوع را یکبار برای همیشه برای خودتان حل کنید. باید این را بدانید که شاید در ظاهر فوبیای اجتماعی چیز مهمی به نظر نیاید، اما حقیقت این است که در هر لحظه از زندگی‌تان که جریان دارد، مسیر شما برای داشتن زندگی بهتر را تغییر می‌دهد. ساده‌ترین اتفاق این است که به جای لذت بردن از بودن در جمع و پیدا کردن فرصت‌های بهتر، بیشتر ذهن شما درگیر این است که ای‌کاش نمی‌آمدید و چطور زودتر به منطقه امن‌تان بروید. بنابراین برای کنترل آن چند راهکار ساده وجود دارد:

جا نزنید

این خیلی مهم است که فرار نکنید. معمولا افرادی که دچار فوبیای اجتماعی هستند، هر لحظه دنبال بهانه‌ای می‌گردند تا زودتر محیط‌های شلوغ را ترک کنند چون آنها را مضطرب و خسته می‌کند. یادتان باشد که فرار کردن یک راه‌حل نیست. این اختلال درست مانند یک بیماری است که توجه نکردن به درمان، می‌تواند شرایط سخت‌تری برای شما ایجاد کند. پس اگر در یک جمع غریبه قرار گرفتید، به خودتان یادآوری کنید که شما باید تا پایان ساعت مقرر آنجا باشید، پس باید روشی برای سرگرم شدن، البته به جز گوشی موبایل‌تان پیدا کنید.

بنویسید

وقتی به جایی دعوت می‌شوید یا قرار است در جمعی صحبت کنید، قبل از رفتن برای خودتان بنویسید که چه چیزهایی باعث ایجاد اضطراب در شما شده است. نوشتن باعث می‌شود واقعا به آنها فکر کنید. بعد برای هر کدام سعی کنید چند راه‌حل پیدا کنید. مثلا در مورد موضوع دورهمی اطلاعاتی کسب کنید تا ذهن‌تان را از بابت اینکه شما آگاهی کامل نسبت به موضوع دارید مطمئن کنید.

شما همه چیز را کنترل می‌کنید

یادتان باشد که کنترل احساسات و عواطف‌تان دست شماست. اگر دچار اضطراب شدید یا احساس تپش قلب داشتید، چند نفس عمیق بکشید و برای چند ثانیه روی تنفس خود تمرکز داشته باشید، بعد به خودتان یادآوری کنید که شما همه چیز را کنترل می‌کنید و چیزی برای نگرانی وجود ندارد. شما بهترین نسخه از خودتان هستید و به آنچه هستید افتخار می‌کنید و بعد لبخند بزنید. باور کنید که لبخند شما باعث می‌شود دیگران هم نسبت به شما مثبت‌تر باشند.